快乐是最大的勇气和智慧！——三毛
Happiness is the greatest courage and wisdom! - Sanmao
به حقیقت طلب قول داده بودم به خودم هم، که بروم بنشینم آب هندوانه زیاد بخورم شرح این سفر مالیخولیایی وار به چین را بنویسم. این هفته تمامش کردم کمی فیلم و عکس منتخب جستم که قرار است اضافه کنم. این پست و این جمله را به عنوان شروعی برای اتفاق بپذیرید. تا به اصل ماجرا برسیم.
ما رو نرقصون آذر.....
شروع فیلم ناگهانی است . از همان شروع های ریموند کاروری که پرتت میکند وسط جهان داستان سیلی محکم میزند که هووی حواست باشد قصه شروع شد. صحنه بازجویی زنی که عده ای دنبالش هستند. یه کار ردیف کن. شرت کات: آدم بیار ، سر ببر ، پول بگیر.
و هرچه جلوتر میروی یکی یکی معنای آن دیالوگ ها آن گفته های بازجو معلوم میشود. آذر زنی در میان سال که تنها زندگی میکند و درگیر ماجراهای کوچک بزرگ میشود. خب تصور دیدن یک بغال به سبک بغال های دریانی با انبوهی ریش و پشم که کار چاق کند و مخفی باشد خود داستان است . یعنی خرق عادتی دارد که ادم خوشش می آید. چرا که تصویر ذهنی ما میگوید این طرف فقط توی زندگانی اش سر قیمت ماست و نوشابه با ویزیتور های مختلف چونه زده و گنده ترین خلافش مسدود کردن پیاده رو چیدن خروار ها بار است.
اما فیلم قرار نیست روندمعمول زندگی باشد ماجراجویانه است و گویا کارگردان همه اینها را هدفش قرار داده. و حتی نقشی را برای لیلا حاتمی معصوم سینما قرار داده که محک جدی برایش باشد. حاتم یهم جسورانه پذیرفته و خوب بازی کرده.
تا اینجا یعنی شصت دقیقه ابتدای فیلم همه چیز خوب و الهی قربانش بروم است. اما هرچه بیشتر میگذرد منتظرم که اتفاق بیافتد . منتظرم آذر کاری کند منتظرم بترکاند، منتظرم قهرمان بودنش را تکمیل کند. شوالیه فیلمب اشد. اما آذر همینطور سرچایین میرود در دل ماجرا و بعد یک پایان آبکی که معلوم بود از کجا می آید. یعنی حداقل آن کاری را ابولحسن داودی با تقاطع و رخ دیوامنه با مخاطب میکند را نمیکند. خیلی ساده میشاشد تو همه قهرمان سازی مخاطب. آقا ما آذر را زرنگ فرض کرده بودیم. ما آذر را قالتاق تر میپنداشتیم. نکن اینکارو با ما .
بعد از نوروز و آن سه فیلم دیدنی این دفعه چهارم برای سال 95 بود که سینما میرفتم و باز هم راضی نبودم. شاید فروشنده فیلم بعدی باشد و آخرین فیلم امسال چون واقعا دیگر دوست ندارم سینما بروم. فهرست دویست و پنجاه تایی IMDB خیلی شرافتمندانه تر است.
بیست و هشتم مرداد 95 تهران به همان دم داری سال 32 بود. پنجشنبه بود و قید اضافه کار را زدم و خواستم کمی خودم را دریابم.خاصه در این ایام بی حالی و ول انگاری، دیدن دوستی و صحبت با آن و بعد نهار و سینما. آدم باید وقتی شش روز هفته می رود هشتاد کیلومتر دور از محل زندگانی اش کار میکند باید هر ماه دست کم یک یکروز همچین کارهایی کند به سراغ دوستی رود و بنشیند پای صحبت اش و بی وقفه باشد. رستوران جدید امتحان کند،تثاتر ببیند یا سبنما برود کتابی نو دست بگیرد وگرنه لابه لای ادبار های این روزگار نو ؛ وسط همان جماعتی که نمیداند چطور در آن ناکجا آباد گرد هم جمع شدند می میرد. جسمش متحرک است اما روحش رسما می میرد.
این شد که بعد از یک خواب دل و درست راه افتادم رفتم یک دوست را دیدم. که کمی هم منتظرم مانده بود. بعد به اتفاق نهار را در رستورانی خنک و خلوت خوردیم. نهار من پیتزای خاصی بود که طعمش زننده نبود دلپذیر بود و سوپی که به سایز معده من کم بود اما خوشمزه بود.
بعد نهار دوستم که قبل از ملاقات از کلاس چهار ساعته فرانسه فارغ شده بود نای تکلم هم نداشت بیشتر به یک خواب عصرگاهی قبل از روز تعطیل نیاز داشت. عذر خواست و از هم خداحافظی کردیم و من با اتوبوس خودم را به مرکز شهر و سینما رساندم. تعریف فیلم "من" را شنیده بودم و سانس هم به زمانم میخورد. بلیت خریدم .متصدی فروش بلیت سوتی داده بود بلیت فیلم دیگری برایم صادر کرده بود. خوب شد دیدم و بلیت را عوض کردم . تا شروه فیلم 40 دقیقه ای وقت بودم و من سری به کتابفروشی زدم. لقمه دندان گیری بهم نرسید جز کاری جدید با ترجمه بیژن الهی و سینما جاده که مجموعه مقالاتی در باب سینمای جاده ای بودند و البته زندگی نامه دکتر مصدق.
اما توی همچین روزی دیدن تصویر مصدق روی جلد کتاب و وضعیتی که هنوز بعد از شصت و اندی سال کسانی بی پیش فرض می پرستند و کسانی لعن و نفرینش میکنند. برایم غریب بود. سیلی محکم بود که امروز بیست و هشتم مرداد است و تهران هنوز از کوفه دلشوب تر است. آدمهایی بیش از دوهزار روز در حبس اند و تحت نظر و ما نگران ناداوری و قضاوت مصدقیم. بنظرم واپس گرایانه است دکتر هفت کفن پوسانده تفکر دکتر هنوز زنده است ما داریم شوره زار را پی چی شخم میزنیم؟ هنوز شعبان بی مخ ها با کاپشن حول شهر میچرخندند و پی گزک از کسی اند که بگویند دیدی فلان شد و بهمان شد. دکتر اما لای هوچی گری ها نیمه روشن نیمه تاریک هدفش را دید میزد و به هر بهانه ای بود پی اش میرفت. بگذریم که مذهب ها این وسط مسیر برایشان هدف بود نه اصالت ماجرا و رسیدن به آخرش. همین هم شد که وقتی بیست و پنج سال قبل تر از انقلاب پنجاه و هفت اشت کاسه و کوزه شاهی به هم میریخت مرغانه پایش را در یک کفش کردند. رو گرفتند که مصدق فلان است و بهمان.
درد دل زیاد کردم. برای منی که سی و خرده ای سال بعد از کودتا زاده شدم انگاری ماجرا نباید خیلی مهم باشد. اما آنقدر با ریشه و جامع الاطراف است که گمانم برای کودکی که امروز و شصت سال بعد ترش هم به دنیا امده مهم است. اصل تاریخ است. ناب دل و درسته مانده. جذابیتش هم به این است که حکومت وقت رفته و حکومت فعلی برای تقویت بدش نیم آید حقایقی افشا کند و نشان دهد انها چقدر اخ و تف و لعین بودند.
فیلم و خانه و احساس های متفاوت از این روز غریب بود. به غایت غریب . اگر شما هم روزی از روزها 28 مرداد بود و تهران باز دم داشت و بغ کرده بود،خانه نمانید. سرکار هم نروید بروید کوچه ها را متر کنید و کمی هم شاید یاد مصدق باشید.همین.
نوروز 81 زویا پیرزاد میخواندم. همان زمان کتاب "چراغ های را من خاموش میکنم" بیرون آمده بود و سر و صدایی در ادب داستانی راه انداخته بود. توی آن کتاب مختصر اشاره ای به ارامنه و علت مهاجرتشان به ایران و اصفهان و اهواز کرده بود. در واقع مختصر موضوع کشتار را در آنجا طرح کرده بود. این اتفاق و موضوع همزمان شد با عید دیدنی رفتن در محله وحیدیه و میدان تسلیحات تهران و آشنا شدن با ادموند که دوست پسر عموی من بود . پسری صبور و نحیف و به غایت مهربان بود. زن عمویم اکراه داشت پسرش دوستی ارمنی داشته باشد اما عمویم ارامنه را درستکار تر از مسلمانان میدانست و معتقد بود آدم درستکار تری از وارطان یدک فروش خیابان سبلان پایین تر از چهارراه نظام آباد نمی شناسد. هرچند بنظرم مشروب های دست ساز که فوت و فن درست کردنشان را ارامنه بهتر از هر کسی میدانند و آن کباب های نرم و ترد هم در نظرگاه عمویم نسبت به ارامنه بی تاثیر نبود. فهم من از ارامنه و مهاجرت اجباری شان در سطح دوتا گل کوچیک و هفت سنگ با ادموند ماند تا اینکه تابستان 81 تصمیم گرفتم سر کار بروم. تازه محله مان را عوض کرده بودیم و در محل جدید کاسب معتمدی نمیشناختیم. یکبار که از نانوایی سنگکی بر میگشتم روی شیشه مغازه ی دستنوشته کج و معوجی با مداد نوشته شده بود شاگر پادو برای تابستان نیازمندیم. چندقدمی از مغازه و آگهی بی ریخش گذشتم تا گوشی آمد دستم که چه نوشته. برگشتم سر کردم داخل مغازه، بوی روغن هیدرولیک و نم کولر و آب صابون رفت توی مخم. چند دقیقه همانطور معطل ماندم تا صاحب مغازه که قوز کرده بود پشت یک دستگاه تراش را پیدا کردم. سلام کردم. نشنید. دوباره و سه باره سلام کردم. جوابی نداد.کمی خوف برم داشت. جلوتر رفتم. نگاه ماتش را از پشت عینک بزرگش بالا آورد. به من که مات با سه نان سنگک و هیکلی نحیف وسط مغازه اش ایستاده بودم نگاه کرد.نور یک یک لامپ صد افتاده بود توی شیشه عینکش و مثل دزدان دریایی یک چشم می نمود.
یک چیزی را آن طرف دستگاه فشار داد که بعدها فهمیدم خلاصی یا ترمز اضطراری است. محور بزرگ و سنگین دستگاه از صدا افتاد. تاتی تاتی کنان از پشت دستگاه بیرون آمد. یک تنضیف روغنی دستش گرفته بود و داشت انگشتانش را مثلا پاک میکرد. آمد و آمد تا دو قدمی ام ماند و بهم گفت : نان میفروشی؟ مانده بودم چه بگویم. صدایم تازگی دو رگه و گوش خراش شد بود اما مثل گوسفندهای سر بریده فقط صدای خر خر از ته گلویم بیرون می آمد. عرق به پیشانی ام نشسته بود. مردم و زنده شدم اخر سر با دست اشاره ای به کاغذ روی شیشه کردم. ابرویی بالا انداخت و گفت اهان برای کارمیخوای. چند سالته گفتم شونزده. گفت تراشکاری کار کردی. به نشانه نفی سر تکان دادم. خانه نزدیک است؟ بگو بزرگترت بیاد؟
بماند که چقدر زمان برد تا بابا را راضی کنم برود در مغازه وساطت کند اما دست اخر به ازاء روزی 2000 تومان قرار شد وردست سقراط ارمنی کار کنم. پیرمرد درشت هیکل با عینکی به غایت بزرگ و ذره بینی . اوایل تک واژه هایی میگفت که بهم بفهماند چه میخواهد. مثلا میگفت آب، کولر،چای، کولیس ،جارو..... و من باید میفهمیدم دقیقا منظورش چیست. اما رفته رفته که ماندم و سر وقت آمدم و رفتم بهم اعتماد کرد. بعد از نهار های کوچک و مختصرش که بیشتر شبیه میرزا قاسمی و تاس کباب بود روی یک میز فولادی سه ربع چرت میزد و من مغازه را اداره میکردم.
بعد از خواب یک چای میخورد و با یک حبه قند و بیشتر از خواب هایی که میدید میگفت. یکبار که آشفته و زودتر از خواب پریده بود،عرق به پیشانی اش نشسته بود. دسته عینکش را میمالید ، سماور جوش بود یک چای برایش ریختم. کولر را خاموش کردم و برایش تنضیف نخی تمیز بردم که عرق پیشانی ورچیند. وقتی پرسیدم چی شد. چند ثانیه مات نگاهم کرد بعد گفت خواب بدی دیدم. فکر میکردم خواب مرگ یا اتش گرفتن مغازه یا چیزی در همین وادی باید دیده باشد. گفتم خیر است. گفت خواب پدرم را دیدم . بیشتر که گفت فهمیدم وقتی که 3 ساله بوده جلوش چشمش پدرش را کشتند. میخکوب شدم. صندلی فلز را جلو کشیدم و نشستم به شنیدن. چای را ریخت توی نعلبکی، استکان را تویش چرخاند تا خنک شود. آورد دم دهانش و فوت کرد. یک قولپ که بالا رفت ادامه داد. ترک ها پدرم را کشتند. مادرم مرا سوار قاطر از کوه و کمر می آورد.بهار بود اما کوههای اذربایجان برف داشت. مادرم سیاه سرفه گرفت. به ماه نرسیده تلف شد. من ماندم و کلی مهاجر دیگر که پای پیاده یا با قاطر راهی سوریه و ایران شدند. خیلی ها دخترهایشان را به زور بردند و هیچوقت کسی ازش خبری نگرفت. اینجا با خانواده آشنایان بزرگ شدم تا بزرگ شدم و تراشکاری راه انداختم. خواندن و نوشتن فارسی هم از نجمه خانمی یاد گرفته که ام القرا بوده و و مجلس زنان در محله سید نصر الدین تهران داشته.گویا چند سالی با هزینه خیریه و پیش خانواده اقوام مهاجر زندگی کرده تا قدش به یک دستگاه تراش رسیده و فرستادندش خ مولوی وردست یک تراشکار.
حالا که دارم اینها را مینویسم بهار 95 است و روی دیوارهای موزه هنرهای معاصر تهران پوستری چروکیده و آفتاب خورده میبینم برای یادبود کشتگان فاجعه بیست و چهارم آوریل ، سقراط مغازه اش تبدیل به یک فروشگاه فروش لوله و یراق آلات شده. کسی هم خبر ندارد که کجاست. همان زمان هم بالای هشتاد سال عمر داشت و دیابت امانش را بریده بود. اگر رفته است روحش شاد. همیشه وقتی میخواهم مثالی برای کسی بزنم که از زیر صفر از صفر مطلق شروع کرده و موفق شده ، سقراط را مثال میزنم. برای من مرد بزرگ و دوست داشتنی است.
از ادموند خبری ندارم . از آرمن آرتوش کتاب پیرزاد هم مدت هاست سراغی نگرفته ام. اما امیدوارم برای همه آدمهای دنیا از ویتنام و ماکائو تا سرخوپوستان مکزیک و بچه ای صحرا افریقا. دوست ندارم کسی بمیرد. کسی که به فکر حذف فیزیکی می افتد ضعیف ترین ف ضعیفان است.
فورد ماستنگ قرمز وسط کویر آیداهو یا تگزاس میراند. رادیو محلی ترانه ای از موسیقی کانتری پخش میکند، دوربین توی جریان مغشوش عبور ماشین میچرخد و می رود روی کاکتوس های گوشتی کنار جاده زوم میکند. پلان بعدی موهای راننده در باد می رقصد عینک دودی اش که نیمی از صورتش را گرفته بازتاب سکه طلاگون خورشید را نشان میدهد فضا آبستن یک اتفاق است. پلیسی که به راننده مشکوک شود، موتوری که یکهو یاتاقان بزند یا جوش بیاورد حتی عابری که دستش را به نشانه هیچهایک کنار جاده بالا برده باشد.
همه این ها تصاویر ذهنی اند از راندن در جاده بیابانی، اتوبان قم اما تف زده تر و نامرد تر از این حرف هاست. سکوتش مرموز و گردنه هایش نفس گیر است. روی تپه های مجاور رد از سالهای دور است که نشان میدهد روزگاری آب تا آنجا ها می رسیده است. رانندگانی منگ از گرما دارد و خودرو هایی بی تاب از گرمای آسفالت با رادیاتوری تف زده. سر تا ته اتوبان نیسان های آبی یدک کش نامردی اند که امداد را به قیمت خون پدرشان حساب میکنند. پلیس هایی که بعد از هر سر پایینی می ایستند و جایی که کسی میخواهد به ماشینش فضای حرکت دهد جریمه اش میکنند. برایشان سرعت ایمن مهم نیست بنظر بیشتر نگران شیتیل خود و بودجه راهنمایی و رانندگی اند.
توی این اتوبان ها حالم بد میشود تنهایی نمیتوانم تحمل کنم، حتمی باید کسی باشد. به حرف بگیردم، از هر سری بگوییم و همینطور برانیم تا نفهمیم اتوبان مزخرف کی تمام میشود. بابا چهارده روز پیش توی عصر همین اتوبان تصادف کرد. خودvو دلبر و رفیق شقیق بیست ساله اش به آهن غراضه بدل شد و خدا رحم کرد که خودش سالم ماندکمی دماغش ورم کرد و یکی از دنده هایش فر رفت. که بعد از یک هفته مرتب شد.
با حبیب توی اتوبان میرانم . به بابا به اتوبان قم به کار به نها که رفته اند، به امتحانات مزخرف دانشگاه، فکر میکنم. به آنچه میخواهم باشم و برایش دارم جان میکنم و به اینکه شاید بد شانسم و کمتر از آنچه تلاش میکنم به دست می آورم. به دوستانم فکر میکنند که بعضا بد شانس تر از من اند. به دوستانی که موفق اند. به رفت یا ماندن. حبیب انگاری فکر را خوانده میگوید رفتن و ماندن حرف خیلی هاست. میگفت یک جای زندگی قبل از سی سالگی من هم سر این دوراهی بودم. بعد نشستم با خودم فکر کردم. که بروم یا بمانم و کار کنم. توی این جدل ماندن را انتخاب کردم. وقتی میگوید انتخاب کردم با شناختی که ازش دارم میدانم واقعا انتخاب کرده از سر ناچاری نمانده نشسته ساخته و پرداخته کرده. دو دوتا های خودش را کرده دلیل اورده و دست کم خودش را قانع کرده. خوشحال میشوم که در این روزگار یکی دردم را فهمید. حبیب هرگز به دنبال مدرک ارشد در رشته اش نرفت هرچند بسیار بیشتر از دکتر های رشته مکانیک میداند. اما هرگز نرفت و ماند و سعی کرد این سطح را فتح کند . سعی کرد با وسواس ذاتی اش تمام کند بعد به مرحله بعد گام بگذارد.
به همه حرفهایش فکر میکنم و میرانم. اتوبان تمام شده .آفتاب سوزان ماه رمضان و تابستان پس رفته . توجیه تر به جایگاه خود ایستاده ام. حداقل حالا میدانم با خودم چند به چندم. و حالا میدانم که خوش شانسم که موجودات نازنینی چون حبیب را میشناسم.
یک دلیل کار نکردن توی ادارت و شرکت های داخل شهری یله بودن کارمندانش است. این را توی کارخانه جات و محیط های صنعتی کمتر میبینی. یا حداقل نسخه ضعیف شده تری می بینی تا دفاتر مرکزی و شرکت های بازرگانی. انگاری کلکسیون زن و مردهای مجرد و سن بالا و مطلقه و یله اند. وا میدهند. مثل دیوار نمور خانه بی بی گل اند. نم زده است تا کمرکش دیوار و به یک فوت بند است که هوار شوند سر کسی. توی این جور محیط ها وقتی یک تازه وارد می آید اول انگشت،انگشتری اش را نگاه میکنند. پی حلقه میگردند. بعد تر چیزی تعارفش میزنند. بعد تر لباسی خاص، چشم و ابرویی و حرف بی موردی که زمینه سازی شود. تازه وارد اگر به دل طرف (فرق نمیکند چه زن چه مرد) نشسته باشد وا دهد تمام است. گاهی هم وا نمی دهند.آدمهای سفت هم زیاد دیده ام. منشی های بزک کرده که درون معتقد و سفتی دارند. اینها ستایش انگیزند. اما امان از روزی که وادهند. همین ونک و اطراف و اکنافش پر از این جور شرکت هاست. دفاتر و موسساتی که درش باید دقیقا خط و نشان داشته باشی . باید بدانی پی چی وارد میشوی وگرنه آلوده جو اش میشوی.
بعد از سربازی صدجا رزومه دادم و فرم پر کردم. یکجا که برای مصاحبه رفتم. هیچ خانمی روسری سر نداشت، همه آقایون هم فکل کرواتی و عینک پنسی دسته استخوانی . حالا کلا داشتند یک چیزی از خارج وارد میکردند و چند برابر قیمت میفروختند، همین. یکجا هم منشی رسما کت دامن داشت و خیلی علاقه داشت صدایش را توی دماغش بندازد و عزیزم توی جملاتش بچپاند.
جایی هم مدیر بازرگانی رسما بهم گفت تو خوشگلی و اگر بیایی خانم های اینجا دیگر با ما کاری ندارند.
شنیدنش بر خلاف اینکه فکر میکنید اصلا شیرین نیست. خانم سی و پنج شش ساله ای که 14 سال از زندگی اش گذشته الان باید دغدغه زندگی یا احیانا فرزندانش را داشته باشد تا اینکه نقل مجلس و اسباب بازی مردهایی هیز باشد.
شما را نمیدانم. شاید دوست داشته باشید بعد از کار بروید باشگاه،آموزشگاه ، مجلس دورهمی، سینما و الخ و با این تفاسیر دوست دارید کارمند ایت تو فایو (8am-5pm) باشید و این یله گی یا دست کم محیط های این فرمی را ترجیح می دهید اما من ترجیح میدهم در کارخانه ها کار کنم. اینجا غیر از اینکه آزادی عملتیشتر است. آدمهای سالم تری دارد. جوان هایی که در سنین پایین تر ازدواج میکنند و برای داشتن زندگی بهتر واقعا تلاش میکنند. زنشان را دوست دارند. برای گرفتن پاداش و رضایتمندی کارفرمایشان حاضرند بیشتر کار کنند. برای نشان دادن محبت به خانواده شان حاضرند اضافه کار بایستند. هرچند گاهی مورد سو استفاده هم واقع می شوند. هرچند گاهی خشونتشان به اوج می رسد. اما چیزی درونشان هست که بهش معتقدند. شدیدا.
والسلام
سه امتحان پشت سر هم ، همان درسهای کارشناسی این بار یک پسوند پیشرفته گرفتند .کمی پارامتری تر شده اند والبت خشک تر و عصا قورت داده تر . نمیدانم چه اتفاقی قرار است بیافتد. بنظرم بیشتر فضا سازی است و ترس . وگرنه واقعیت جز یک امتحان چیز سختی نیست.امیدوارم بتوانم از پسش برآیم. ترم جاری را خیلی کم سر کلاس حاضر بودم. علافی هم طی نکردم بیشتر سرکار بودم. ماشین نداشتم و فاصله شهرک صنعتی تا دانشگاه را نمیشود با سواری و خطی و اتوبوس رفت.
امیدوارم بتوانم از پسش برآیم.
هارداکسترنالی تهیه کرده بودم و به خیال خودم داشتم بهترین های تاریخ سینما رو جمع میکردم. فهرست IMDB را داشتم هم صدفیلم و هم دویست و پنجاه فیلم برترش را ، منتهی دسته بندی بر حسب کارگردان ها را بیشتر دوست می داشتم. هرکدام که می دیدم سرچ میزدم و اسم و رسمش را از همان سایت ضاله پی میگرفتم و دسته بندی اش میکردم. تا یک روز پیش از اینکه به این اسم برسم هارد را بردم سر کار. توی واحد مهندسی با حبیب نشستیم به گشتن که این فیلم را دید. چشمت روز بد نبیند اینقدر تعریف کرد که داشتم بالا می آوردم. همه فیلم را گفت . مرد شریفی و با اخلاقی است بدی اش این است که گاهی خیلی خیلی چیزی را شرح میدهد و زمان برایش میگذارد و حاضر نمیشود ازش بخواهی بعدا بهش بپردازی یا بیخالش شود. دوست دارد همه به ریتم و روش خودش کار کنند.
ای برادر تو کجایی را معرفی کرد . آنقدر به همان شیوه مالوف خودش گفت و گفت که مطمئن بودم فیلم را نمی بینم .من فقط سر تکان دادم و تحمل کردم تا حرفش تمام شود. آمدم خانه چند وقتی همانطور ماند تا رخوت یک روز جمعه مرا به دیدنش کشاند. سه زندانی که دوتایشان عقل و هوش درست و حسابی هم ندارند به رویای پیدا کردن گنج از زندان فرار میکنند. اتفاقات و شکل فانتزی گونه ماجراهایی که برای این سه زندانی اتفاق می افتد فیلم را میسازد.
اگر پیشتر از این فیلم بارتون فینک را از برادران کوئن دیده باشید می فهمید چقدر فیلم سازی آنها هدفمند و در یک سیری از زمان و اتفاق طی شده است. بازیگرانی که بدنه سینمای آنها هستند و در بسیاری از فیلم هایشان ایفای نقش میکنند عالی اند و چه خوبه که آنها دنیا و سینمای خودشان را دارند.
جرج کلونی در نقش ی اول مرد بازی بهتری از نقشهای متعارف خود داشت. جا دار و پر تحرک با ریزه کاری هایی که اورا به یک شخصیت کامل بدل میکرد برای خودم جالب بود که فیلم اقتباسی آزاد از اودیسه هومر بود . که تئاتری هم با همان درون مایه سالها پیش روی پرده رفته بود.
دو تیکه اش اقعا دیدنی بود اولی آن جایی که پیت بعد از معاشقه با لاله رخهای آوازه خوان کنار رودخانه غیبش میزند و فقط لباس هایش می ماند. و وزغی که از کنار آب پریده توی لباس هایش حکم پیت مسخ شده را دارد.
. تکه بعدی اش آنجا که مردم با اینکه میدانند آنها سرشان کلاه گذاشته اند اما موسیقی شان را به قدری دوست دارند که برایشان مهم نیست چه کسی میخواهد بخواهند بخوانند.
خرداد و تعطیلات میانه اش اگر مشغول سفر یا درس نیستید پیشنهاد خوبی است به اتفاقش تن در دهید.
در حیرت دیدن این همه بنی بشر در آن صحرای محشر که همه روزه صبح و عصر سرویس با سرعت از جلویش میگذرم بودم و گیج غرفه هایی که پیدا کردنشان برایم سخت بود. غرفه نیلوفر را جسته بودم ولی کتابی را که میخواستم نداشته بود. credit محدود بود و باید لیست های ثانویه و جایگزین رو میکردم. مثل خنگ ها دور خودم میچرخیدم که بفهمم انتشارات ماهی و نی کجاست. دست آخر از سالن زدم بیرون یک دور مجدد لیست را دیدم . کتابهای جایگزین را انتخاب کردم و و راه افتادم. توی تاری دید که از آفتاب صلات ظهر جاده قم داشتم چشمه را جستم با دکوری به غایت چپ و چول و بد ترکیب اما پر از آدم . انگاری قلعه ای باستانی است از مخربوه های جنگ های صلیبی در بیزانس که سربازهای مسیحی آنجا ارتاق کرده بودند.توی آن هاگیر و واگیر اسم معین فرخی را دیدم و برف محض و بعدتر که با پیمان در موردش حرف زدم فهمیدم داستان های کوتاهش را چاپ کرده. کارهایش را در مجله داستان و یکبار مقاله ای در مورد بوف کور از او در روزنامه خوانده بودم.
همینطور چشم هایم روی کتابها می سُرید که باز اسم آشنای دیگری دیدم. نسرینا رضایی، سالهاست وبلاگش را میخوانم و غیر از مواقعی که یک تک و بی وقفه غر میزند بقیه موارد درخشان و جدی مینویسد. کلمات را دقیق انتخاب میکند و همه چیز را خوب شیر فهم میکند.
نمایشگاه رفتن امسال با آن تیپ اداری و رسمی که بعد از کار و در مسیر کارخانه بود با گرمای غیر قابل تحمل هوا خوشحالی از دیدن دو کتاب از دوستانی هم نسل داشت و شعف جدید تر شدن در محل نمایشگاه . بگذریم که مترو شبیه کنسرو گوشت انسانی بود. که با گرم و بخار تنهای عرق کرده سترون شده بود.
برای معین و نسرینا آرزوی موفقیت های بیشتر دارم. برای دوستان دیگر آرزوی نوشتن های بیشتر و برای نمایشگاه کتاب آرزوی جا افتادن و بهتر شدن. قول میدهم کتاب هایشان را بخرم و بخوانم اگر این امتحانات لعنتی امانم دهند.
سمینار را از دست داد. نرسیدم. رخوت روزهایم زیاد شده. و در وسواس بین نبودن یا خوب بودن . ترجیح دادم نباشم. از دست دادن چیزی به بهای به دست آوردن چیز دیگری. با توجه به شرایطم معاوضه عادلانه ای نیست اما خب چاره ای نمانده بود. به شدت دانشگاه گریز شدم و در یک ماه گذشته فقط یک نیم روز دانشگاه بودم.لای دفتر و دستک همباز نمیکنم. به سراغ کارهای دیگرم هم نمیروم. سراغ چیزی هم نمیروم اصلا دقیق نمیدانم موضعم چیست. از وقتی خاطرات افسردگی را خوانده ام حس میکنم افسرده شده ام.افسردگی شدید که مجال بروز و بودن نیمدهد. این را هم فهمیدم افسردگی بیشتر سراغ کمال گرایان میرود. و در شاعرها خطرناک تر است. از وقتی فهمیدم رومن گاری و ارنست همینگوی و ونگگ، ویرجینا وولف ،سیلویا پلات و چزاره پاوزه و حتی جک لندن از افسردگی خودکشی کردند از وقتی حال روز بهرام صادقی و چوبک و هدایت را خواندم هول برم داشت. حداقلحالا فهمیده ام که هیچگاه در خصوص یک خودکشی قضاوت نکنم. اینکه همه کسانی که دست به خودکشی میزنند کار بدی میکنند درست اما اینکه واقعا در جدال بین بودن ونبودن کفه کدام سمت سنگین تر است بنظرم کاملا مسئله ای شخصی است . تحمل آن سبک از رنج و فشار روحی طبیعی است که غیر ممکن است.
حال من اما خوب است. من بنظرم بیشتر به اتفاق احتیاج دارم. به تغییر جهت تقعر زندگانی ام. مثل همان سفر سه روزه هفته قبل مثل خیلی اتفاق های ناب دیگر. دوستهای جدید. انگیزه های بالاتر. شاید هم تشویق شدن. یک ماه وقت دارم خودم را جمع و جور کنم وگرنه هر آنچه بر سرم بیایید با خودم است و این بار حق ام است.
